Tuesday, March 24, 2020

Tiếng Anh theo dòng thời sự (10): Gói hỗ trợ, dỡ bỏ phong tỏa, và "đóng cửa mềm"

Tiếng Anh theo dòng thời sự (10): Gói hỗ trợ, dỡ bỏ phong tỏa, và "đóng cửa mềm"
-----
Đại dịch cúm Vũ Hán đến nay đã quá hai tháng,  và ngày càng lan rộng trên hầu hết mọi quốc gia trên thế giới. Tâm trạng của mọi người từ hoảng loạn, chạy đôn chạy đáo trốn dịch chuyển sang chấp nhận, chịu đựng và tìm cách giảm thiểu khó khăn để chờ ngày hết dịch.

Điều này thể hiện rõ qua các tựa báo của ngày hôm nay.  Nhiều quốc gia trên thế giới đang triển khai hoặc thảo luận về khả năng áp dụng các gói hỗ trợ - stimulus package -  để hỗ trợ các doanh nghiệp và giúp dân chúng vượt qua cơn khốn khó này. 

Thực ra, nếu dịch nghĩa đen thì phải dịch stimulus package là "gói kích thích", vì từ stimulus có nghĩa là "kích thích". Điều này cũng là nghĩa gốc của cụm từ  stimulus package trong tiếng Anh vì các gói hỗ trợ (có khi còn được dịch là cứu trợ) trước hết là nhắm tới mục đích kích thích nền kinh tế để không bị đình trệ dẫn tới khủng hoảng. Còn gói hỗ trợ thì phải dịch là aid package mới chính xác. Ngoài ra chúng ta cũng thấy cụm từ emergency package, được dịch thành gói cứu trợ khẩn cấp.

Từ stimulus còn được biết đến trong cụm từ "stimulus and response" -  (kích thích và đáp ứng) mà những ai học ngành tâm lý-giáo dục hẳn đã từng nghe thấy  khi học về thí nghiệm kinh điển của Pavlov liên quan đến phản xạ có điều kiện. (Có ai còn nhớ đến con chó chảy nước miếng khi nghe tiếng chuông của Pavlov không? Nếu không thì còn chờ gì nữa; lên Google mà tìm đi chứ!)

Dưới đây là một vài tựa báo trong ngày hôm nay có sử dụng đến cụm từ  stimulus package hoặc một vài cụm từ liên quan như stimulus bill (đạo luật hỗ trợ), stimulus deal (thương lượng về gói hỗ trợ).... Nghĩa tiếng Việt của các tựa báo này thì các bạn tự dùng google mà giải quyết nhé.

1. Mnuchin, Schumer optimistic on coronavirus stimulus package, say deal is close (NBC News March 24th 2020) -  Đây là tin ở Mỹ.

2. New Coronavirus Stimulus Bill In Congress Creates U.S. Digital Dollar (Forbes, March 24th 2020) - Đây  cũng là tin ở Mỹ.

3. B.C. announces $5B coronavirus aid package for individuals, businesses (Global News March 23rd 2020) - Còn đây là tin ở Canada.

Trong khi các nước phương Tây đang vẫn còn lúng túng với sự bùng phát nhanh chóng của cơn đại dịch lịch thi ở Trung Quốc cuộc sống như đang dần trở lại bình thường và người ta bắt đầu nói đến việc dỡ bỏ phong tỏa cũng như các hạn chế về du lịch.

Bạn có hình dung ra từ "dỡ bỏ" trong tiếng Anh là gì không? Nếu bạn dùng Google dịch thì sẽ sẽ được cung cấp từ remove. Ví dụ như "dỡ bỏ phong tỏa" sẽ được Google dịch là "remove blockade". Từ remove không phải là sai nhưng thực ra trong tiếng Anh người ta chỉ dùng một từ thông dụng và đơn giản là lift.

Vâng, lift giống như là nhấc lên, nâng lên đấy ạ. Nhắc tới dỡ bỏ làm tôi nhớ lại cụm từ "lift the embargo" - dỡ bỏ lệnh cấm vận - mà báo chí Mỹ thường xuyên nhắc đến vào thập niên 1990 trước khi nước Mỹ nối lại quan hệ ngoại giao với Việt Nam vào năm 1995. Lúc ấy được Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm vận là một tin vui rất lớn đối với tất cả mọi người Việt Nam không phân biệt Nam Bắc.

Bạn hãy đọc các tựa báo sau đây để xem cách người ta sử dụng từ lift này.

4. China to lift travel restrictions in Hubei after months of coronavirus lockdown (The Guardian March 24th 2020)

5. China to lift lockdown on Wuhan, ground zero of coronavirus pandemic (CNN March 24th 2020)

Thế còn "đóng cửa mềm" là gì vậy? Đó là cách tôi dịch từng chữ cụm từ "soft closure". Cụm từ này có nghĩa là "đóng cửa một phần" (tức là chưa phải đóng cửa hoàn toàn), một biện pháp mang tính ngăn ngừa để tránh sự bùng phát không kiềm chế được, như đã xảy ra ở một số nơi. Ví dụ như ở bang Idaho, soft closure có nghĩa là học sinh không đến lớp nhưng thầy cô vẫn có thể đến trường để làm việc, họp hành hoặc chuẩn bị dạy online.

6. State Board of Education orders 'soft closure' of all classroom facilities through April 20 (Idaho State Journal March 24th 2020)

Cũng là đóng cửa mềm, nhưng ở Cali, một trong những nơi có số ca nhiễm cao của Mỹ, "soft closure" lại có nghĩa hơi khác. Cụm từ này được dùng để chỉ việc đóng cửa các bãi đậu xe công cộng nhằm hạn chế người dân đi ra đường.

Điều này xảy ra sau khi người dân vùng Bay Area đổ xô ra bãi biển vào cuối tuần qua trong thời gian có lệnh cách ly tại nhà. Hẳn là để giảm stress, đỡ cuồng cẳng, nhưng như thế thì khả năng lây nhiễm cũng tăng lên. Đặc biệt là nếu người ta không tuân thủ luật social distancing là đứng cách xa nhau 2 thước.

7. Gov. Gavin Newsom announces ‘soft closure’ of state parks by blocking off parking lots (LA Times, March 24th 2020)

Đấy, thế là xoay quanh chủ đề dịch bệnh này các bạn đã học được biết bao nhiêu là từ vựng tiếng Anh rồi. Nhiều nhất là các từ liên quan đến hạn chế đi lại, tiếp xúc. Nào là phong tỏa, cách ly, cô lập, cách ly xã hội, cách ly nghề nghiệp, rồi hôm nay là "đóng cửa mềm". Nhưng đã có phong tỏa, thì cũng phải đến ngày dỡ bỏ phong tỏa chứ. Đầu tiên là ở TQ, cũng là nơi xuất phát dịch bệnh mà người ta gọi là ground zero - vùng đất zero. Chúng ta cùng cầu cho chóng đến ngày mọi loại phong tỏa cách ly cô lập ... đều được dỡ bỏ trên toàn thế giới các bạn nhé.

No comments:

Post a Comment